Türkiye’de tarım sektörü, sadece üretim kapasitesini artırmakla kalmayıp doğal kaynakların korunmasına yönelik çözümler üretmeyi de hedefliyor. Bu doğrultuda hayata geçirilen Çevre Amaçlı Tarımsal Alanların Korunması (ÇATAK) Programı, yani halk arasında bilinen adıyla Çatak Desteği, hem çiftçiye ekonomik katkı sağlıyor hem de çevreye duyarlı tarım tekniklerini teşvik ediyor.

Özellikle erozyona açık ve hassas tarım alanlarında uygulanan bu destek programı, tarımsal sürdürülebilirliği güçlendirmeyi ve toprak verimliliğini artırmayı amaçlıyor. Ancak birçok üretici, Çatak Desteği’nin sağladığı avantajları tam olarak bilmiyor ya da nasıl başvuracağını kestiremiyor. İşte, Çatak Desteği’ne dair tüm bilinmesi gerekenler!

Çatak Desteği Nedir ve Neden Önemlidir?

Tarım, sadece ekonomik bir faaliyet değil, aynı zamanda doğayla uyum içinde yürütülmesi gereken bir üretim şeklidir. Ancak yanlış tarım uygulamaları, aşırı kimyasal kullanımı ve kontrolsüz sulama yöntemleri, toprak yapısının bozulmasına, erozyonun artmasına ve su kaynaklarının tükenmesine neden olabiliyor. Bu noktada ön plana çıkan Çatak Desteği ise çiftçileri bilinçli tarıma yönlendiriyor.

Bu destek programı sayesinde:

• Doğaya zarar vermeyen tarım uygulamaları teşvik ediliyor
• Kimyasal gübre ve ilaç kullanımının azaltılması sağlanıyor
• Erozyon riski taşıyan topraklar korunuyor
• Su kaynaklarının daha bilinçli kullanılması destekleniyor
• Organik tarıma geçiş yapan üreticilere finansal katkı sunuluyor

Çatak Desteği, sadece bir mali yardım değil, aynı zamanda tarımsal üretimin geleceğini koruma projesidir.

Kimler Çatak Desteği Alabilir?

Çatak Desteği’nden faydalanmak isteyen çiftçilerin belirli kriterleri karşılaması gerekiyor. Programın temel amacı, çevreye duyarlı tarım uygulamalarını teşvik etmek olduğundan, başvuruda bulunacak üreticilerin hem belirlenen tarımsal şartları yerine getirmesi hem de sürdürülebilir tarım uygulamalarını benimsemeye istekli olması bekleniyor.

Bu destekten faydalanabilmek için öncelikle Çiftçi Kayıt Sistemi (ÇKS)’ne kayıtlı olmak gerekiyor. ÇKS kaydı olmayan üreticiler başvuruda bulunamıyor. ÇKS, çiftçilerin resmi olarak tarımsal üretim yaptığını belgeleyen ve devlet desteklerinden yararlanabilmelerini sağlayan bir sistemdir. Çatak Desteği gibi tarım teşvik programlarına başvurabilmek için bu kaydın güncel olması zorunludur.

Mazot ve Gübre Desteği Ödemesi Nasıl Alınır? 2025 Başvuru Detayları

Destekten faydalanmak için çiftçilerin sahip olduğu arazilerin belirli özellikleri taşıması gerekiyor. Çatak programı kapsamında öncelikli olarak desteklenen tarım arazileri şunlardır:

• Erozyona duyarlı ve eğimli araziler: Özellikle yüksek eğimli alanlarda yapılan tarım, erozyon riskini artırmaktadır. Çatak Desteği, bu tür alanlarda erozyon önleyici tarım uygulamalarının benimsenmesini sağlamak için veriliyor.
• Toprak yapısının korunmaya ihtiyacı olan tarım alanları: Aşırı gübreleme, yanlış sulama teknikleri ve kimyasal ilaç kullanımı nedeniyle zarar görmüş veya verimliliği düşmüş topraklar, program kapsamında destekleniyor. Bu alanlarda sürdürülebilir tarım uygulamalarını teşvik etmek amaçlanıyor.
• Organik tarım veya iyi tarım uygulamalarına uygun bölgeler: Kimyasal kullanımını azaltarak doğal yöntemlerle üretim yapmak isteyen çiftçilere destek sağlanıyor. Özellikle organik tarıma geçiş yapmak isteyen üreticiler için Çatak Desteği önemli bir avantaj sunuyor.

Bunlara ek olarak Çatak Desteği almak isteyen çiftçilerin belirli taahhütlerde bulunması gerekiyor. Tarım arazilerini koruyacak ve sürdürülebilir tarım yöntemlerini uygulayacaklarını taahhüt eden çiftçiler, bu destek programına dahil ediliyor.

Bu kapsamda, destek almak isteyen çiftçilerin şu prensiplere uyum sağlaması bekleniyor:

• Kimyasal kullanımını azaltmak: Sentetik gübre ve pestisitlerin aşırı kullanımını önleyerek doğal dengeyi koruyan tarım tekniklerini benimsemek
• Toprak örtüsünü korumak: Erozyon önleyici bitki örtüsü veya tarımsal teknikler kullanarak toprak kaybını en aza indirmek
• Suyu verimli kullanmak: Damlama veya yağmurlama sulama gibi yöntemleri teşvik ederek su kaynaklarını korumak
• Biyolojik çeşitliliği artırmak: Tek tip tarım yerine, çeşitli ürünlerin bir arada yetiştirilmesini sağlayan uygulamaları tercih etmek

Bu kriterleri karşılayan çiftçiler, Çatak Desteği’nden yararlanarak hem ekonomik kazanç elde edebilir hem de çevreye duyarlı tarım uygulamalarını benimseyerek topraklarını ve doğal kaynaklarını gelecek nesillere sağlıklı bir şekilde aktarabilir.

Çatak Desteği Başvurusu Nasıl Yapılır?

Çatak Desteği’nden faydalanmak isteyen çiftçilerin Tarım ve Orman İl/İlçe Müdürlükleri’ne başvurması gerekiyor. Başvuru süreci ise şu adımlardan oluşuyor:

• ÇKS Kaydı: Çiftçilerin öncelikle Çiftçi Kayıt Sistemi’ne kayıtlı olması gerekiyor.
• Başvuru Formu: Resmî başvuru formu eksiksiz doldurulmalı.
• Gerekli Evraklar: Kimlik fotokopisi, tapu kaydı veya kira sözleşmesi gibi belgeler teslim edilmeli.
• Arazi İncelemesi: Başvurulan tarım arazisi yetkililer tarafından değerlendirilerek program kriterlerine uygun olup olmadığı kontrol edilir.
• Sonuç ve Ödeme: Onaylanan çiftçilere belirlenen miktarda ödeme yapılır.

Her yıl destekleme miktarları ve başvuru tarihlerinde değişiklik olabileceği için Tarım ve Orman Bakanlığı’nın duyurularını takip etmek önem teşkil ediyor. Çatak desteği ne zaman ödenecek?

Çatak Desteği Çiftçilere Ne Kazandırır?

Çatak Desteği, sadece çiftçilerin cebini rahatlatan bir yardım değil, aynı zamanda tarımsal üretimi daha bilinçli hale getiren bir modeldir. Peki, çiftçiler bu destekten nasıl bir kazanç sağlıyor?

Ekonomik Destek Olması: Üreticiler, uyguladıkları çevre dostu yöntemler karşılığında belirli miktarlarda mali destek alıyor.
Toprak Verimliliğinin Artması: Kimyasal kullanımını azaltarak ve sürdürülebilir teknikleri benimseyerek toprak yapısının korunmasını sağlıyor.
Erozyonun Önlenmesi: Eğimli ve hassas arazilerde erozyonu engelleyen tarım teknikleri teşvik ediliyor.
Organik Tarımın Yaygınlaşması: Doğaya zarar vermeden tarım yapan çiftçiler destekleniyor.
Su Tasarrufu Sağlanması: Kontrollü sulama yöntemleri kullanılarak su kaynakları daha bilinçli tüketiliyor.

Genel anlamda, Çatak Desteği, çiftçilerin kısa vadede kazanç elde etmesini sağlarken uzun vadede topraklarını koruyarak üretim sürekliliğini garanti altına almalarına da yardımcı oluyor.