Türkiye’nin sürdürülebilir büyüme hedefleri doğrultusunda, iş gücünün kayıt altına alınması, istihdamın artırılması ve işsizliğin azaltılması büyük önem taşır. Devlet, bu hedefleri gerçekleştirmek ve iş dünyasını desteklemek amacıyla SGK teşvikleri adı verilen çeşitli prim destekleri sunmaktadır. Bu destekler, hem işverenlerin yükünü hafifletmekte hem de çalışanların sosyal güvenlik sistemine dahil olmasını sağlamaktadır. Sigorta primi teşvikleri, işverenlerin daha fazla istihdam yaratmasını kolaylaştırırken aynı zamanda devletin sosyal güvenlik gelirlerinin sürdürülebilirliğini de güçlendirmektedir.

Sigorta Primi Teşvikleri Nedir?

Sigorta prim teşvikleri, işverenin ödemesi gereken sigorta priminin belirli bir kısmının devlet tarafından karşılanması anlamına gelir. Bu teşvikler, çeşitli yasalarla düzenlenmiş olup farklı sektör ve çalışan gruplarına yönelik olarak sunulmaktadır. Teşviklerden yararlanmak, işletmelerin finansal yüklerini azaltırken istihdamı da doğrudan olumlu etkilemektedir.

SGK Teşviklerinden Kimler Faydalanabilir?

Teşvik programları; küçük işletmelerden büyük sanayi kuruluşlarına kadar belirli yasal şartları yerine getiren tüm özel sektör işverenleri için geçerlidir. SGK teşviklerinden yararlanabilmek için işverenlerin şu koşulları sağlaması gerekmektedir:

• Aylık prim ve hizmet belgelerini SGK’ya zamanında bildirmek
• Çalışanlarına ait sigorta primlerini eksiksiz ve süresi içinde ödemek
• SGK’ya herhangi bir prim borcu, idari para cezası, gecikme cezası ya da faizi bulunmamak
• Kayıt dışı personel çalıştırmamak

Tüm bu koşulları yerine getiren işverenler, SGK teşvik hesaplama programı gibi araçları kullanarak teşviklerden ne oranda yararlanabileceklerini kolayca analiz edebilirler.

Sosyal Güvenlik Mevzuatına Göre İşverenin Yükümlülükleri

SGK teşviklerinden yararlanmanın yanı sıra işverenlerin sosyal güvenlik mevzuatına uygun hareket etmesi şarttır. Bu kapsamda işverenin uyması gereken yükümlülükler şunlardır:

1. İşyeri Bildirimi Yükümlülüğü

Yeni bir işyeri açıldığında, işverenin bu iş yerini Sosyal Güvenlik Kurumu’na bildirme zorunluluğu bulunmaktadır. Bildirim yapılmadan faaliyete başlayan işletmeler, denetimlerde cezai yaptırımlarla karşı karşıya kalabilmektedir.

2. Sigortalı İşe Giriş Bildirimi

Çalışanların işe başladıkları tarihten en geç bir gün önce SGK işe giriş bildirgesi düzenlenmelidir. Bu yükümlülük, iş kazaları ve diğer risk durumlarında hem işverenin hem de çalışanın yasal güvencelerini sağlamaktadır.

3. Aylık Prim ve Hizmet Belgesi Verme Yükümlülüğü

İşveren, her ay çalışanlarına ait gün, kazanç ve prim bilgilerini içeren aylık prim ve hizmet belgesini düzenli olarak SGK’ya sunmak zorundadır. Bu belge, çalışanların emeklilik ve diğer sosyal haklarının doğru hesaplanması için kritik bir öneme sahiptir.

4. Prim Ödeme ve Süreleri

SGK primleri, takip eden ayın sonuna kadar ödenmelidir. Primlerin zamanında ödenmemesi, hem idari para cezasına hem de teşviklerin kaybına neden olur. Özellikle 5 puanlık indirim gibi düzenli ödeme şartına bağlı teşviklerde, bu durum hayli önem arz etmektedir.

5. İş Kazası ve Meslek Hastalığı Bildirimi

İşyerinde meydana gelen her türlü iş kazası ya da meslek hastalığı, en geç 3 iş günü içerisinde SGK’ya bildirilmelidir. Bildirim yapılmaması halinde işverene yüksek oranlarda idari para cezaları uygulanabilmektedir.

6. Geçici İş Göremezlik ve Hastalık Durumları

Çalışanın geçici olarak çalışamayacak durumda olması halinde, bu durum SGK’ya bildirilmeli ve gerekli ödenek başvuruları yapılmalıdır. İşverenin bu süreçteki rolü, çalışanın mağdur olmaması açısından önemlidir.

7. İşten Ayrılma ve Alt İşveren Bildirimleri

Sigortalı çalışan işten ayrıldığında, işten ayrılış bildirgesi en geç 10 gün içinde SGK sistemine girilmelidir. Ayrıca alt işveren çalıştırılıyorsa bu da SGK’ya beyan edilmelidir.

En Çok Uygulanan SGK Teşvik Türleri

5 Puanlık Sigorta Primi İndirimi

İşverenin düzenli prim ödemesi ve kayıt dışı çalıştırmaması durumunda, SGK primlerinin işveren payının 5 puanlık kısmı Hazine tarafından karşılanmaktadır. Bu teşvik, hem maliyet avantajı sağlamakta hem de işverenin yükümlülüklerini yerine getirmesini teşvik etmektedir.

Engelli İşçi İstihdamı Teşviki

%40 ve üzeri engelli raporu bulunan bireylerin istihdam edilmesi durumunda, bu kişilere ait sigorta primlerinin işveren payı devlet tarafından karşılanmaktadır. Engelli teşviki, bir yandan istihdama katkı sağlarken bir yandan da sosyal sorumluluk bilincini artırmaktadır.

6111 Sayılı Kanun Kapsamında Genç ve Kadın Teşviki

İŞKUR’a kayıtlı, 6 aydır çalışmayan 18-29 yaş arası erkekler ile her yaştan kadınlar için geçerli olan bu teşvikte, işverenin sigorta primi işveren payı 4 yıla kadar devlet tarafından ödenmektedir.

Teşvikten Yararlanma Şartları:

• Çalışanın, işyerindeki mevcut ortalama işçi sayısına ilave olarak istihdam edilmesi
• İşe alım öncesindeki 6 ay boyunca çalışmamış olması
• Mesleki yeterlilik belgesine sahip ya da İŞKUR kurslarına katılmış olması

Bu koşulları sağlayan çalışanlar için teşvik süresi 6 ila 54 ay arasında değişebilmektedir.

İşbaşı Eğitim Programları Teşviki

İŞKUR’un düzenlediği işbaşı eğitim programları, işverenin kendi işyerinde nitelikli personel yetiştirmesini sağlarken eğitim süresince katılımcılar için SGK primi ödeme yükümlülüğü ortadan kalkar.

Eğitim programı sonunda işe alınan katılımcılar için ise işverenin sigorta primleri:

• İmalat sektöründe 48 ay
• Diğer sektörlerde 36 ay süreyle İşsizlik Sigortası Fonu’ndan karşılanır.

Bu teşvikten yararlanmak için:

• Katılımcının 18-29 yaş arasında olması
• İşbaşı eğitimden sonra 3 ay içinde işe alınması
• İş yerinin özel sektör olması gibi şartlar aranır.

KOSGEB Nitelikli Personel Desteği

KOSGEB destekleri arasında yer alan bu program, üniversite mezunu yeni personelin istihdamı için maddi destek sağlamaktadır. Bu destekten faydalanmak isteyen işverenin, ilgili kişiyi son 4 ayda çalıştırmamış olması ve işe alımdan sonraki 30 gün içinde başvuru yapması gerekir.

SGK Teşvikleri İşletmenize Nasıl Fayda Sağlar?

SGK teşvikleri, yalnızca finansal destek değil; aynı zamanda işletmenin büyümesine, yasal uyumuna ve kurumsal imajına katkı sağlayan önemli bir araçtır. Teşviklerden faydalanarak:

• Aylık prim maliyetlerinizi azalabilir,
• Yeni personel istihdam ederken devlet desteği alabilir,
• İlgili yasal yükümlülükleri yerine getirerek ceza riskini ortadan kaldırabilirsiniz

SGK teşvik hesaplama araçları, firmanızın ne kadar teşvikten faydalanabileceğini kolayca hesaplamanızı sağlar. Bu sayede hiçbir fırsatı kaçırmadan teşvik başvurularınızı zamanında ve doğru şekilde gerçekleştirebilirsiniz. Bu hususta daha ayrıntılı bilgi sahibi olmak için SGK'nın resmi web sitesini ziyaret edebilirsiniz.