Zor ekonomik koşullarda vatandaşlara destek olmak amacıyla devlet tarafından sağlanan sosyal yardım ödemeleri, binlerce ailenin geçim kaynağını oluşturuyor. Ancak bazı vatandaşlar, farklı borçlar ya da icra takipleri nedeniyle bu yardımların haczedilip haczedilemeyeceğini merak ediyor. Bu konuda çok sayıda yanlış bilgi dolaşırken sosyal yardım parasına haciz konulabilir mi? sorusu da sık sık gündeme geliyor.

Bu rehberde; devletin yardım parasına haciz konulabilir mi, sosyal yardım parasına bloke gelir mi, yardım parası kesilir mi gibi sorulara net ve güncel yanıtlar vereceğiz. İşte ayrıntılar!

Sosyal Yardım Nedir? Kimlere Verilir?

Öncelikle sosyal yardım kavramını netleştirmekte fayda var. Sosyal yardımlar; Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı, SYDV’ler (Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıfları), belediyeler ve bazı özel kamu kuruluşları tarafından ihtiyaç sahiplerine yapılan nakdi veya ayni desteklerdir.

Sosyal yardım alan gruplar şunlardır:

• Hane geliri asgari ücretin 1/3’ünden az olanlar

• Engelliler ve kronik hastalar

• Dul kadınlar ve tek ebeveynli aileler

• Yaşlılar

• Eğitim gören ihtiyaç sahibi çocuklar

• Afet ve kriz bölgelerinde yaşayanlar

Bu yardımlar genellikle Ptt hesaplarına, banka hesaplarına ya da elden ulaştırılmaktadır. Peki, bu ödemelere haciz gelir mi?

Sosyal Yardım Parasına Haciz Konulabilir Mi?

En çok merak edilen konulardan biri, sosyal yardım parasına haciz konulup konulamayacağıdır. Türk hukuk sistemine göre bazı gelir türleri borç nedeniyle haczedilemez. Bu gelirlerin başında sosyal yardımlar gelir.

Yani, sosyal yardım parasına haciz konulamaz. Çünkü bu ödemeler, kişinin yaşamını sürdürebilmesi için yapılan "zorunlu yaşam yardımları" kapsamındadır ve hacze konu olamaz.

Bu durum İcra ve İflas Kanunu’nun 83. maddesinde şu şekilde belirtilmiştir:

"İcra takibine konu borçlarda, borçlunun ve ailesinin geçimini sağlayacak ölçüdeki maaş, ücret, yardım ve benzeri gelirlerinin haczi caiz değildir."

Dolayısıyla eğer bir kişi devletten sosyal yardım alıyorsa ve başka bir borcu varsa almış olduğu bu yardım parası doğrudan icra yoluyla kesilemez.

Devletin Yardım Parasına Haciz Konulabilir Mi?

Devletin vatandaşlara yaptığı yardım paralarına haciz konulup konulamayacağı, kişinin aldığı yardımın niteliğine göre değişmez. Gerek yakacak yardımı, gerek nakdi destek, gerekse eğitim ya da gıda yardımı gibi tüm ödemeler, aynı koruma kapsamındadır.

Özellikle şu yardımlar hacze karşı koruma altındadır:

• Sosyal yardım ödemeleri

• Şartlı eğitim ve sağlık yardımları

• Elektrik tüketim desteği

• Doğalgaz yardımı

• Yaşlılık, engellilik maaşı

Bu nedenle vatandaşın herhangi bir borcu olsa bile devletin sağladığı bu tür ödenekler hukuken haczedilemez. Ancak burada dikkat edilmesi gereken bir detay vardır…

SED Yardım Ödemeleri Artırıldı! Kim Ne Kadar Alacak?

Sosyal Yardım Parası Hangi Durumda Haczedilebilir?

Her ne kadar sosyal yardım ödemeleri doğrudan haczedilemese de bazı durumlarda dolaylı olarak bloke konulması mümkündür. Yardım parası hesaba yatırıldığında, banka sistemleri bu ödemeyi diğer gelirlerden ayırt etmeyebilir. Bu durumda, kişinin hesabında bir icra dosyası varsa banka otomatik bloke uygulayabilir.

Örneğin:

Eğer bir vatandaşın sosyal yardım ödemesi, maaş ya da diğer gelirlerle aynı hesaba yatıyorsa ve bu hesap hacizli durumdaysa bankalar ayrım yapmadan bloke koyabilir. Bu durumda vatandaş, aldığı yardım parası üzerinde fiilen tasarruf edemez.

Sosyal Yardım Parasına Bloke Konulabilir Mi?

Bu sorunun yanıtı teknik olarak “evet, bazı durumlarda bloke konulabilir” şeklindedir. Ancak bu hukuka aykırı bir uygulamadır ve vatandaşın itiraz hakkı vardır.

Yardım parasına bloke konulması, genellikle şu nedenlerle olur:

• Sosyal yardımın banka hesabına yatırılması

• Hesabın daha önce başka bir icra takibi nedeniyle bloke edilmiş olması

• Banka sistemlerinin, sosyal yardım ile diğer gelirleri ayırt edememesi

Bu durumda kişi, İcra Müdürlüğü’ne, bankaya ve Aile ve Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğü’ne başvurarak yardım ödemesinin haczedilemeyecek gelir olduğunu belirtmeli ve blokenin kaldırılmasını talep etmelidir.

Yardım Parasına Haciz Geldiyse Ne Yapmalı?

Sosyal yardım parası üzerine haciz ya da bloke uygulanmışsa vatandaşlar aşağıdaki adımlarla haklarını arayabilir:

1. Banka ile Görüşme: Hesaba yatırılan paranın sosyal yardım ödemesi olduğu belirtilmeli ve söz konusu blokenin kaldırılması talep edilmelidir.

2. İcra Müdürlüğüne Dilekçe: İcra Müdürlüğü’ne, yardım parasının hacze konu edilemeyecek bir gelir olduğu belirtilerek yazılı dilekçeyle başvurulmalıdır.

3. Aile ve Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğü'ne Başvuru: Ödemenin kaynağına dair resmi belge alınarak ilgili icra dosyasına eklenmelidir.

4. İdari Yollar ve Hukuki Süreç: Sonuç alınamazsa tüketici mahkemeleri ya da idare mahkemeleri nezdinde dava açılabilir.

Sosyal Yardım Alanların Dikkat Etmesi Gerekenler

Devletten sosyal yardım alan vatandaşların, bu destek ödemelerini güvenli şekilde alabilmesi için bazı temel konulara dikkat etmesi gerekmektedir.

1. Ayrı Banka Hesabı Kullanılmalı: Sosyal yardım ödemeleri için sadece bu ödemeye özel bir banka hesabı açılmalı. Bu hesapta başka maaş, kira, prim ya da gelir bulunmamalı. Böylece yardım parası, diğer ödemelerle karışmaz ve haciz riski en aza iner.

2. Yardım Hesabı İcra Dosyasına Bildirilmemeli: İcra takibi altında olan vatandaşlar, yardım parasının yatırıldığı hesabı dosyada belirtmemelidir; aksi durumda hesap bloke edilebilir.

3. Bloke Gelirse Hemen İtiraz Edilmeli: Hesaba yanlışlıkla bloke gelirse banka ve icra müdürlüğüne yazılı dilekçeyle itiraz edilmeli. Aile ve Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğü’nden alınacak belgeyle yardım ödemesinin haczedilemeyeceği ispatlanabilir.

4. Hesap Hareketlerini Takip Edilmeli: E-Devlet ve mobil bankacılık üzerinden hesap takibi yapılmalı. Böylece ödeme gecikmeleri ya da blokeler zamanında fark edilir.

Bu basit ama etkili önlemler, sosyal yardım alan vatandaşların hak kaybı yaşamadan destek ödemelerini almasını sağlar ve olası haciz ya da bloke risklerini önler.

Yetim Aylığı Ne Kadar Oldu? Babadan Yetim Aylığı ve Çeyiz Parası

Özetle; sosyal yardım parasına haciz konulamaz, çünkü bu ödemeler temel yaşam ihtiyaçlarının karşılanması için yapılmaktadır. Ancak teknik hatalar ya da banka sistemlerinin yetersizliği nedeniyle yardım parasına bloke konulması mümkün olabilmektedir. Bu gibi durumlarda vatandaşın hukuki hakkını araması ve itiraz sürecini başlatması oldukça önemlidir.